بررسی تطبیقی اسلوب های گفتمان آل البیت علیهم السلام در شعر ناصر خسرو و الحسن بن علی الهبل

بسم الله الرحمن الرحیم چکیده شعر قدیم به شکل های متعدد، مورد خوانش قرار گرفته و پژوهشگران از زوایای مختلف، آن را موردبررسی قرار داده اند. ولی در این پژوهش شعر از یک زاویه جدید نگریسته شده و آن اسلوب هایاست؛ چرا که با مطالعه اشعار ناصر خسرو و حسن الهبل ، « محاجه » گفتمان به خصوص اسلوب نشانههای مهمی از محاجه در شعر آنها ملاحظه شد . هرچند بیشترین حضور محاجه ، به علت ارتباط آن با خطابه، در نثر است، ولی گروهی از پیشینیان بر این عقیده بودند که گاهی شاعر قصیده، قطعه یا یک تک بیت ر ا در مخالفت (محاجه) با یک ایده ای ی ا بط لان اندیشه ای می سراید، تا یک تصویر محاجه گونه ای ارائه کرده، نیروی اقناع را تبیین نماید . از جمله آنها ، شاعران شیعه هستند که بااحتجاج به مذهب، از عقیده خود دفاع کردهاند. در این تحقیق به تحلیل گفتمان شعری الهبل و ناصر خسرو، بر پایه رویکرد کاربردشناسی در تولید گفتمان پرداخته می شود و این رویکرد شیوه عملی (کاربردی ) در پژوهش های زبانی است که از سطح معنا فراتر رفته و به بررسی ارتباط زبان با کاربران آن می پردازد. همچنین به اهداف گوینده وچگونگی به کارگیری تکنیک های متنوع در بافت های معین اهتمام می ورزد. رویکرد کاربردشناسی امکان بررسی ملزومات گفتمان در بافت معین و همچنی ن شناخت تأثیر بافت در گفتمان را برای مافراهم میکند. شعر اهل بیت (ع) به عنوان یک گفتمان خاص مورد توجه شاعران است که در آن شاعران ازابزارها، وبه ع نوان مهمترین نظریه ها و اسلوب های گفتمان اه ل « محاجه، بینا متنیت ، موسیقی » اسلوبها بیت (ع) استفاده کرده اند که عناصر مهمی در تحلیل گفتمان ادبی به شمار میآید، و از ابزارها است که نقش آن برای رساندن پیام واثر گذاری مورد نظر خود، بر مخاطب است . این اسلوب ها را ناصرخسرو والحسن الهبل نه فقط برای ن شان دادن فضیلت ممدوح بلکه برای تأثیر واقناع وجلب توجه مخاطب به کاربردهاند. واژگان کلیدی :کاربرد شناسی، اهل بیت، الحسن الهبل، ناصر خسرو، اسلوبهای گفتمان